Ana
In 2030 wordt ze 19, Ana, mijn dochter. Vandaag danst ze van zodra ze muziek hoort. Ze slaapt met wel honderd knuffels in haar bed. Haar tranen stromen voluit als ze me mist. Ze is zowat het meest vrije wezen dat ik ken.
En ik weet dat ik er de komende 10 jaar vaak niet voor haar zal zijn.
Want ik heb schrik. Maar ook hoop.
Monsters
We leven in een tijd van monsters.
Ik heb schrik als Jef Hoeyberghs insinueert dat vrouwen hun benen meer moeten opendoen. Nog meer als een hele zaal 19-jarige mannen dat normaal vindt.
Ik heb schrik als presidentskandidaat Donald Trump “Grab them by the pussy” democratisch verkozen wordt als machtigste politieke man van de wereld. En ik heb schrik als een xenofoob als Boris Johnson de toekomst van Europa bepaalt.
Een tijd van angst
Niet alleen ik heb schrik. Hardwerkende Vlamingen hebben schrik hun jaarlijkse vliegreis naar Turkije te moeten opgeven. Het klimaat. Jongeren hebben schrik voor chaos, voedselschaarste en oorlog door de opwarming van de aarde.
Mensen hebben schrik van migratie en de druk die het zet op ons sociaal systeem. Zelfs de grootste progressief zoekt vandaag een school voor zijn kinderen waar men voornamelijk Nederlands praat.
Migranten en hun organisaties hebben schrik voor de aanhoudende aanval van deze regering: Niet met hakenkruisen op de gevel, wel met financiële drooglegging en stigmatisering.
Ik en mijn progressieve vrienden hebben schrik als uit de laatste peiling blijkt dat Vlaams Belang de grootste partij van Vlaanderen zal worden. En die smoel van Van Grieken.
Een tijd van chaos
We leven vandaag in een tijdperk van verandering. De oude wereld met mutualiteiten, vakbonden, politieke partijen, parlementaire democratie en natiestaten is op sterven na dood. De nieuwe wereld is nog niet geboren. In de schemering tussen oud en nieuw zijn monsters als Van Grieken en Trump aan de macht.
De zuilen, hun kranten, tempels en politieke vertegenwoordigers, bepalen voor het eerst echt niks meer hoe onze kinderen denken. In ruil kregen we een algoritme van Marck Zuckerberg dat er voor zorgt dat je denkt wat de hoogste bieder er voor geeft.
De meest gewaagde uitspraak op Twitter bepaalt vandaag macht en politieke autoriteit. En wat nu de waarheid is weet niemand nog.
Een tijd van hoop
Een meerderheid van mensen reageert vandaag met hun reptielenbrein (vluchten, verdwijnen, vechten) op wat hun bedreigt. En de monsters weten dat.
Gelukkig zijn we geen schildpadden. We zijn in staat bewust te kiezen hoe we reageren. En ik zie meer en meer mensen dat dan ook doen.
Je hoeft geen fan van Star Wars te zijn om te beseffen dat elke nieuwe generatie nieuwe hoop met zich meebrengt. Gewapend met de lessen van de nederlagen uit het verleden stijgt de kans dat we de strijd winnen.
Ik koos er ooit voor de monsters te bestrijden. Er alles aan doen zodat we winnen.
Dat doen we door een nieuwe wereld te creëren. Een inclusieve, verbonden, duurzame, democratische, rechtvaardige en innovatieve wereld. Enkel zo verdwijnen de monsters.
Maar hoe dan?
Samen met het stijgend aantal mensen die bewust “iets willen doen” neemt ook de enorme verwarring toe over de weg vooruit. Ik zie mensen de politiek ingaan en weer stoppen. Anders gaan consumeren. Statements lanceren op facebook of zelfs een boek schrijven.
Ik zie de wereldverbeteraars ziek zijn in “laat duizend bloemen bloeien”, een enorme chaos aan campagnes en tactieken waarbij de vraag of ze effectief zijn zelden wordt gesteld. Ik zie de verwarring bij de directies van NGO’s en sociale bewegingen die ik begeleid.
Gezien de resultaten van de laatste 5 verkiezingsuitslagen denk ik zelf: Onze impact is niet groot genoeg in vergelijking met de tijd, geld en energie die we er in steken. Zo gaan we niet winnen.
3 adviezen om te winnen
Je mag me gerust wat arrogant vinden. Ik schop je misschien wat tegen de schenen. 25 jaar lang ben ik geobsedeerd door de vraag hoe we wel kunnen winnen.
Uiteraard is het onmogelijk om een overwinningsstrategie in één artikel samen te vatten. Ik geef jou vandaag 3 adviezen mee voor een meer effectieve strategie voor progressieve mensen, campagnes en organisaties.
1. Wees stoutmoedig en ambitieus
Alleen die organisaties en bewegingen die stoutmoedig en ambitieus om revolutionaire verandering vragen zijn vandaag nog in staat grote groepen in de samenleving te mobiliseren en écht invloed uit te oefenen. Kijk naar: Gele hesjes. Klimaatjongeren. Black Lives Matter.
De mobilisaties van deze nieuwe bewegingen staan in schril contrast met het afnemend aantal vrijwilligers en leden van de klassieke sociale bewegingen. De cynische wereldverbeteraar ziet daar misschien de apathie van de huidige generatie in. Niets is minder waar. Mensen zijn wel degelijk bereid - Warmste Week - iets te doen.
Alleen werd de gematigde stap-voor-stap strategie om de wereld te verbeteren voorbije 20 jaar bijna overal de norm. Onze problemen werden groter. De veranderingen die campagnes, acties, bewegingen en progressieve partijen beloofden werden kleiner. Te klein om onze tijd nog waard zijn.
Wil je mensen, geld en invloed mobiliseren? Wees dan stoutmoedig en ambitieus.
2. Maak een centraal strategisch plan
Als leider sta je uiteraard open voor suggesties en meningen van de mensen in jouw omgeving. Maar het strategisch plan om te winnen maak je met een kleine groep slimme mensen. Bestudeer hoe anderen succesvolle veranderingen realiseren. Bestudeer de campagnes die grote groepen mensen mobiliseren. Bestudeer de fouten uit het verleden.
Maak een strategisch plan waar je je aan houdt. Doe dit met een kleine groep en laat je niet beïnvloeden door de grote verwarring bij onervaren enthousiaste nieuwelingen over de te volgen tactiek. Verdeel wel het werk (ook de taken die niemand wil doen) met hen en vier elke kleine overwinning.
3. Gebruik je mond
Mijn vrienden in sociale bewegingen mailen. Mijn vrienden met een salesopleiding bellen.
Voorbije 30 jaar veranderden verenigingen van eerder lokale gemeenschapsorganisaties naar nationale “internet-organisaties”. Het belangrijkste instrument in old-fashioned organiseren was altijd “praten”. Met “praten” realiseer je diepgaande overtuiging bij één of enkele personen. Met een emaillijst realiseer je snel oppervlakkige overtuiging bij veel personen. Één-op-één persoonlijk contact blijft een noodzakelijk ingrediënt om mensen aan te steken iets te doen.
Slimme CRM-systemen, scheduling apps, Skype/Zoom en Mailchimp zijn een zegen om gericht je beweging uit te breiden. Maar ze dienen vooral om jou te adviseren met wie je eerst moet gaan praten en hoe je dat gemakkelijk kan doen.
Vrij
Er voor kiezen de strijd aan te gaan met de monsters is niet het gemakkelijkste leven dat je kan leiden. Zelf blijf ik genieten en ook voor mezelf en mijn gezin zorgen. Winnen van de monsters is immers meer een duur- dan een krachtsport.
En als ik het even moeilijk heb beeld ik me in dat Ana in 2040 een dochter heeft. Hoe ik met haar speel. Hoe ze danst van zodra ze muziek hoort. Hoe ze slaapt met wel honderd knuffels. Hoe haar tranen voluit stromen als ze me mist. Hoe ze vrij is.
Vrij van de monsters.
