Je wil de wereld veranderen en ziet helemaal voor jou hoe dat moet gebeuren. Jammer genoeg is niet iedereen het met jou eens. Want op de wereldbol lopen heel veel verschillende mensen rond met verschillende meningen, opvattingen en achtergronden. En dat maakt het niet gemakkelijk. Hoe breng je je verhaal aan iemand die helemaal anders denkt dan jou? Geweldloze communicatie is een manier om dat te doen. Wat ik daar vooral uit leerde, is hoe het zeker niet moet.
Het stappenmodel
In het model van geweldloze communicatie, pas je 4 stappen toe:
- Feiten: je beschrijft objectief waarneembaar de situatie: ‘ik zie dat je …’
- Gevoelens: Hoe voel je je daarbij: ‘ik voel mij … ‘
- Behoeften: Waar heb je nood aan: ‘ik vind het belangrijk dat …’
- Verzoek: Iets vragen aan de ander: ‘Kan je …’
De theorie zegt dat je zo bijdraagt aan verbinding en samen werken. Maar hoe pas je dit toe in een gesprek met iemand die heel anders denkt dan jou? Want het klinkt toch wel wat raar om zo te praten en soms past het helemaal niet in de context.
Een eigen stijl
Na veel boeken te lezen en vormingen te volgen, vond ik het moeilijk om mijn eigen stijl te vinden in het model. Tot iemand mij eens een andere inkijk gaf: wat is net geen geweldloze communicatie. De grote stap om elke dag in al mijn gesprekken het model te gebruiken, was te veel. Dus probeerde ik het omgekeerde: vermijden van ‘gewelddadige’ communicatie.
Oordelen
Oké, deze klinkt logisch. Als je een situatie probeert uit te leggen, is oordelen geen geweldloze communicatie. Waarom is het toch het vermelden waard? Omdat we soms zo druk bezig zijn met de ander, dat we vergeten om ook niet over onszelf te oordelen. Of we het nu willen of niet, ook een oordeel over onszelf, kan een verkeerde indruk wekken in een gesprek. En daarnaast zijn oordelen over iemand anders er altijd sneller dan we denken. Niet oordelen is een hele uitdaging.
Tip: bedenk het laatste gesprek dat je met iemand had. Oordeelde je op geen enkel moment over jezelf of de andere persoon?
Quasi gevoel
Een gevoel is van jezelf. Je kan geen discussie voeren over of je wel of niet boos bent of je frustratie voelt. Het is daar en alleen jij weet het. En toch leggen we soms dat gevoel buiten onszelf. Bijvoorbeeld als we zeggen: ‘ik voel mij gekleineerd’. Het klinkt als een gevoel en een zin die goed in het model past, maar eigenlijk zeg je ‘jij kleineert mij’. En dat kan weer tot een discussie leiden die er eigenlijk niet toe doet.
Gedachten & analyseren
Is er ook al iets mis met gedachten en analyses? Die leiden toch tot een professioneel gesprek en oplossingen? Neen, er is helemaal niet mis mee, maar je krijgt er geen verbinding mee. Heb je dat wel eens voor dat je een reeks argumenten opnoemt om iemand te overtuigen. Die argumenten klinken zo logisch dat niemand er tegen kan zijn. En toch zie je mensen wegdromen of in weerstand gaan. Op dat moment zet je vooral je eigen gedachtenwereld voorop en dat leidt niet tot samenwerken en verbinden.
Strategie
Let ook op dat je een echte behoefte uitlegt en geen strategie. Zeg je: ‘Ik vind het belangrijk dat we duurzaam met onze planeet omgaan’, dan is er ruimte om samen naar manieren te zoeken. Zeg je: ‘Ik vind dat de overheid hoge taksen moet invoeren op mensen die de auto gebruiken’, dan is de discussie afgesloten als je gesprekspartner dit niet volgt. Terwijl die misschien ook wel op zoek is naar een oplossing om duurzaam te leven. Misschien kom je zo zelfs op een betere strategie?
Eisen
Iemand anders mag altijd nee zeggen. Als je iemand verzoekt om iets te doen en die persoon voelt aan dat het een verplichting is, dan vergroot je de kans dat die persoon neen zegt. En als je op geen enkele manier ja verwacht, geef je de ander meer ruimte om ja te zeggen. Zorg er dus voor dat je echt iets verzoekt of vraagt en dat het geen onderliggende eis is.
Neen is trouwens niet het einde van het gesprek. Uit neen kan een interessant gesprek ontstaan over waarom iemand nee zegt of niet akkoord is.
Bewustzijn en kleine stapjes
Meer bewust omgaan met wat geweldloze communicatie net niet is, tijd nemen en kleine stapjes zetten, was voor mij een belangrijke stap in de juiste richting. Want als je dat doet, dan merk je vanzelf dat de juiste woorden naar boven komen. In je eigen stijl, zonder het iets te forceren en wel geweldloos.
Nieuwsgierigheid
Zo ontdekte ik dat nieuwsgierigheid voor mij een belangrijk woord is. Als ik merk dat ik oordeel of analyseer en dus niet verbindend communiceer, dan kies ik ervoor om nieuwsgierig te worden. Van waar komt mijn oordeel? Waarom denk ik dat het nodig is om te analyseren en mijn gedachten te delen? Waarom neemt iemand een bepaalde houding aan?
Ik daag je uit om op zoek te gaan naar jouw triggerpunt. Wat zijn jouw valkuilen in een gesprek en met welk kernwoord keer je het om? Zo kan je groeien in je verbindend leiderschap en sta je een stap dichter bij een gesprek waarbij iemand anders iets leert en vaak ook zelf verrassende dingen te weten komt.
Aan de slag met geweldloze communicatie en weet je niet waar of hoe te beginnen? Kies dan voor een leiderschapscoaching.
