De circulaire economie staat op doorbreken
De lineaire economie wordt langzaam de ‘oude economie’. Voorbijgestreefd en nefast voor de omgeving, de planeet en ons geluk. Dus tijd voor een giga-gehypte term. De circulaire economie.
Circulair doorbreekt de tunnelvisie van ons economisch model. Het kan en moet anders. Circulair aankopen, Circulaire (ontwikkeling van) steden, Circulair materiaalgebruik en vooral Circulair ondernemen. Circulair als mindset en als toekomst.
Ik geloof dat organisaties met een sterk circulair model de toekomstige economie zullen domineren. Dat Circulair als verdienmodel mogelijk moet zijn door de combinatie van een competitief voordeel, duurzame relaties met leveranciers en klanten en zelfs (op termijn) dalende bedrijfskosten.
Onze ervaring leert dat het echt kan.
Het bereiken van een circulaire economie vraagt een strategie die we omschrijven als ‘organiseren van waardebehoud’.
Want circulair is veel meer dan afval opnieuw gebruiken (=recycleren, wat eigenlijk downcycling is…). Het doel van circulair ondernemen is zo ontwerpen, maken en gebruiken dat er op lange termijn bijna geen sprake is van afval en daarnaast ook geen ontginning van nieuwe grondstoffen meer nodig is. Dat betekent dat kringlopen zo veel mogelijk gesloten worden. En dat realiseren vraagt een echte transitie.
Innovatie bleek toevallig een circulaire inslag
Veel organisaties zijn er beetje bij beetje mee bezig om zich in te schrijven in deze nieuwe economie. Enkele pioniers nemen het voortouw. Het is net onderdeel van hun missie. Voor een aantal bedrijven is het ook gewoon een manier om (veel) meer geld te verdienen. Zij innoveren om te groeien. En die innovatie bleek toevallig een circulaire inslag te hebben. De gelukzakken.
Maar nog meer organisaties - de twijfelaars - nemen muizenstapjes en testen het één en ander. Vaak missen ze nog toekomstvisie en een hapklare strategie. Nog een groter aantal kijkt de kat uit de boom. Maar ergens beseffen ze wel dat dit (ooit) de nieuwe standaard wordt. Wij noemen hen de struisvogels.
Ook de overheid biedt steun
Onze visie: Of je steekt je kop in het zand, of je onderzoekt waarmee je in de toekomst geld kan gaan verdienen. En gelukkig heeft de overheid ook begrepen – of zijn er voldoende geopolitieke redenen – dat het tijd is voor een nieuwe circulaire economie. Vlaanderen Circulair (het vroegere Plan C) heeft als prioriteit de transitie naar een circulaire economie aan te zwengelen. En ze brengen wel wat teweeg. In 2017 en 2018 kregen 135 projecten samen een bedrag van 11 miljoen euro. Op het eerste zicht is dat klein bier vergeleken met andere Vlaamse innovatiesteun. Toch bracht dit best wel één en andere aan het rollen en kwamen de ideeën van pioniers, gelukzakken en enkele twijfelaars zo versneld in uitvoering.
Nieuwe prikkels en ook centen
Daarom lanceert Vlaanderen Circulair ook in 2019 een Open Call die op zoek gaat naar innovatieve projecten die de circulaire economie in de praktijk kunnen brengen. Ook in Gent beweegt er heel wat met the Circular Kickstart die moet leiden naar een echte Gentse Circular HUB. Dat het lanceringsevent volzet is bewijst de aantrekking van Circulair. Want Circulariteit is in alle sectoren mogelijk.
Duurzaam 2.0
Die diversiteit zien we ook bij onze klanten: Modulaire bouwsystemen, kantoorinrichting as-a-service, betalen voor het licht i.p.v. voor de lamp, circulaire aankoopprocessen, een omgekeerde logisitiek model (ophalen > herwaarderen > opnieuw vermarkten), recupereerbare of nagroeibare materialen, prestatiecontracten voor circulaire renovaties, etc.
Logisch, circulair zit vaak ingebakken in hun missie. Circulair is ook gewoon een soort duurzaam 2.0 .
As-a-service
Één van de meest genoemde circulaire modellen is ‘as-a-service’. In dit model liggen zeer veel mogelijkheden. Jongeren hebben de omslag van bezit naar gebruik al gemaakt. Zij kiezen voor vrijheid. Voor de WE-economy. Zij leven met producten as-a-service en betalen niets tot enkele euro’s in gebruik (steps, netflix, peerby, Dégage-voertuigen, uber)
Toch is het vooral in de B2B en B2G markt dat ‘as-a-service’ haar intrede doet.
De omschakeling van een verkoopmodel naar een as-a-service model brengt voor veel organisaties een heel aantal implicaties met zich mee. Met op het eerste zicht een enorme impact op boekhoudkundig en operationeel vlak:
- Je moet voorfinancieren. Exponentieel veel meer dan voorheen.
- 60 keer een maandelijkse factuur uitsturen ipv één keer. En dat bovendien allemaal kunnen opvolgen.
- De relatie met leveranciers en klanten verandert fundamenteel en creëert nieuwe mogelijkheden. Van een eenmalige transactie plots naar een 10-jarige relatie waarbij je preventief onderhoud organiseert.
- Je ontwerpt het product met het onderhoud in gedachte (> absolute win-win)
- Weten waar alles zit, in welke toestand, en met welk recyclagepotentieel?
De gemiddelde ondernemer die dat leest zit nu met de handen in het haar. De impact is ook niet gering. Gelukkig zien we heel wat organisaties die de vlucht vooruit nemen. Ze wagen de sprong. Al merken we toch ook even op dat ‘as-a-service’ niet per sé circulair is. We zien dat slimme marketeers erin slagen om recyclage of ordinaire leasing als ‘circulair’ te gaan verkopen.
Op lange termijn minder grondstoffen en producten die langer meegaan.
Ook veel banken blijken struisvogels
Een vaak gehoord geluid is dat de (traditionele) banken nog wat achterop hinken. Hun organisatiestructuur is nog niet aangepast aan de nieuwe wetmatigheden van een circulaire economie. De interesse groeit, maar veel kredietanalisten vinden de onzekerheden bij circulaire modellen een uitdaging. Gaan producten inderdaad langer mee en behouden ze hun waarde beter? Wat met de shift in eigenaarschap?
Tijd dat daar eens aan de boom wordt geschud. De grootste investeringskansen zitten net in circulaire modellen. Gelukkig kan alternatieve financiering zoals o.a. crowdfunding wel één en ander opvangen. Zo blijven nieuwe circulaire modellen toch up-to-speed.
Kansen versus risico’s
Bekijk Circulair als een kans en niet als een risico. De mogelijkheden voor een competitief voordeel, duurzame relaties met leveranciers en klanten en dalende bedrijfskosten zijn er zeker. En de kansen worden langzaam groter dan de risico’s. Bepaal op tijd jouw kantelpunt.
Wil je graag meteen aan de slag?
Ontwikkel dan zelf een circulair business model. Met een korte uitwisseling, workshop met een S&L expert en een round-up rapport met verslagen en aanbevelingen ben je snel op weg.
We dagen je uit met kritische vragen en werken resultaatsgericht. Je krijgt inzicht in een rendabel en sluitend business model.
